PROJEKT TORNADO USŁUGI AUTONOMICZNEJ MOBILNOŚCI W OBSZARACH WIEJSKICH
Mobilność autonomiczna nie jest zarezerwowana wyłącznie dla wielkich metropolii. Eksperymenty z udziałem samochodów autonomicznych powinny również uwzględniać specyfikę obszarów o niskiej gęstości zaludnienia, w których jest mniej dostępnych środków transportu, a związane z tym są liczne wyzwania.
Celem zakończonego właśnie projektu badawczego TORNADO było określenie technologii i infrastruktury komunikacyjnej niezbędnej do wdrożenia usług mobilności autonomicznej w obszarach wiejskich i podmiejskich z uwzględnieniem tych dwóch przypadków. Było to możliwe dzięki współpracy między partnerami przemysłowymi i uniwersyteckimi, samorządami lokalnymi i mieszkańcami.
Eksperyment objął dwie usługi mobilności elektrycznej i autonomicznej. Czas trwania, otoczenie i skala eksperymentu odpowiadały rzeczywistym warunkom w terenie:
- Usługa carsharingu na życzenie (z wykorzystaniem samochodów Renault ZOE) zapewniająca bezpośredni dojazd z dworca w Gazeran do strefy ekonomicznej Bel Air-La Forêt w Rambouillet.
- Usługa transportu wahadłowego obsługującego przystanki na terenie strefy ekonomicznej Bel Air.
Określenie technologii niezbędnych do udanego wdrożenia transportu autonomicznego w obszarach wiejskich i podmiejskich
Techniczna część projektu TORNADO obejmuje zdefiniowanie i rozwój rozwiązań z wykorzystaniem samochodów autonomicznych i technologii oraz infrastruktury telekomunikacyjnej:
- zapewniających maksymalne bezpieczeństwo: urządzenia oraz oprogramowanie pokładowe i poza samochodem, wymiana danych między samochodem a infrastrukturą
- przystosowanych do specyfiki obszarów podmiejskich i wiejskich: wąskich dróg, zakrętów, przeszkód utrudniających widoczność, braku oznakowania poziomego i punktów odniesienia, różnego ukształtowania pobocza, wąskich jednokierunkowych tuneli…
Zadaniem Grupy Renault było zapewnienie bezpośredniego dojazdu z dworca w Gazeran do strefy ekonomicznej Bel Air w Rambouillet z wykorzystaniem w pełni autonomicznego samochodu elektrycznego na trasie 13 km. Trasa jest reprezentatywna dla specyfiki obszarów wiejskich.
Złożoność i zróżnicowanie scenariuszy ruchu na terenach podmiejskich i wiejskich wymagały m. in.:
- Zwiększenia możliwości wykrywania przedmiotów znajdujących się w otoczeniu pojazdów autonomicznych w promieniu 360° w czasie rzeczywistym z uwzględnieniem różnych rodzajów i wielkości obiektów oraz odległości od samochodu.
- Możliwości zlokalizowania i kontrolowania samochodu autonomicznego z dokładnością 20 cm, aby zagwarantować utrzymanie go na właściwym pasie ruchu, nawet na bardzo wąskich drogach z różnymi rodzajami pobocza.
- Skompensowania chwilowej utraty sygnału GPS lub całkowitego braku widoczności np. przy przejeździe przez jednokierunkowy tunel.
- Osiągnięcia akceptowalnej prędkości jazdy w trybie autonomicznym, maksymalnie zbliżonej do prędkości w warunkach rzeczywistych, zarówno z punktu widzenia pasażerów, jak i innych użytkowników drogi (70 km/h).
Partnerzy projektu badali eksperymentalnie rolę poszczególnych elementów inteligentnej infrastruktury (inteligentne światła i zainstalowane kamery dostarczające samochodowi informacji o obiektach znajdujących się poza zasięgiem jego kamer, radarów i lidarów).
Uzupełnieniem usługi w odpowiedzi na potrzeby użytkowników w obrębie strefy ekonomicznej Bel Air był eksperymentalny 10-osobowy elektryczny pojazd autonomiczny kursujący wahadłowo pomiędzy przystankami na terenie strefy, który miał pomóc w opracowaniu usługi „od drzwi do drzwi”. Aby zapewnić pełne bezpieczeństwo podczas przejazdów po strefie ekonomicznej, pojazd wyposażono w nowe systemy dostarczone przez partnerów projektu: system zawansowanego wykrywania przeszkód z wykorzystaniem infrastruktury drogowej i systemy zapewniające bezpieczeństwo w danej strefie.
Renault ZOE i pojazd wahadłowy były sterowane za pomocą wspólnej mobilnej aplikacji i odpowiednio skoordynowane, aby zapewnić ciągłość i płynne świadczenie tej eksperymentalnej usługi.
Odpowiedź na rzeczywiste potrzeby mieszkańców
Druga część projektu TORNADO miała na celu poznanie sposobów poruszania się mieszkańców strefy objętej eksperymentem, ich reakcji na samochody autonomiczne i poziomu akceptacji (oczekiwań i przeszkód w akceptacji)potencjalnych przyszłych usług transportu autonomicznego jako optymalnego, bezpiecznego, współdzielonego i ekologicznego rozwiązania.
Na różnych etapach w projekcie wzięło udział około stu osób z grupy użytkowników MobiLab uruchomionego przez związek gmin Rambouillet Territoires. Testy autonomicznych Renault ZOE
w połączeniu z interaktywnymi warsztatami pozwoliły na zbadanie procesu akceptacji samochodów autonomicznych, prześledzenie zmian w odbiorze nowych technologii i wprowadzenie zmian
w projekcie ulepszeń i adaptacji technicznychaby usługa jak najlepiej odpowiadała potrzebom użytkowników, którzy bardzo aktywnie uczestniczyli w całym projekcie.
Na przykład dziś samochody Renault ZOE poruszają się w trybie automatycznym z prędkością 70 km/h (w porównaniu do 50 km/h w 2019 roku). Uzyskane wyniki odpowiadają oczekiwaniom użytkowników, którzy chcą, żeby samochód autonomiczny jeździł z maksymalną dozwoloną prędkością na trasie, a usługa odpowiadała rzeczywistym warunkom.
Odpowiedź na potrzeby samorządów
Autonomiczne, współdzielone i elektryczne środki transportu są szansą dla samorządów, które chcą wspierać mobilność jak największej liczby mieszkańców na słabo zaludnionych obszarach.
To doskonała odpowiedź na potrzeby transportu publicznego dzięki bezpiecznym i przyjaznym dla środowiska pojazdom.
Dla związku gmin Rambouillet Territoires kwestia mobilności jest z jednej strony związana z oczekiwaniami mieszkańców, a z drugiej strony z podniesieniem atrakcyjności gmin. Dlatego związek aktywnie zaangażował się w projekt przy wsparciu innych jednostek aglomeracji i departamentu.
Oprócz rozwiązania kwestii związanych z obowiązującymi przepisami, dostosowaniem infrastruktury drogowej i wykonaniem instalacji niezbędnych do przeprowadzenia eksperymentu TORNADO, dla samorządów ważne było włączenie użytkowników na etapie analizy i definiowania usług przyszłości.
Projekt współpracy publiczno-prywatnej
Projekt TORNADO był realizowany w ramach specjalnego francuskiego funduszu międzyresortowego FUI-Régions finansowanego przez publiczny francuski bank inwestycyjny Bpifrance oraz regiony
Île-de-France, Auvergne-Rhône-Alpes i Occitanie. W projekcie biorą udział liczni partnerzy, którzy wykorzystują uzupełniające się nawzajem know-how, kompetencje i potencjał inwestycyjny, by znaleźć odpowiedź na potrzeby danego obszaru.
Partnerzy projektu TORNADO
- Projektodawca: Grupa Renault
- Partner współprowadzący: Związek gmin Rambouillet Territoires
- Partnerzy przemysłowi: LACROIX City, AVAIRX, Exoskills, 4D-Virtualiz i EasyMile
- Partnerzy uniwersyteccy: Uniwersytet im. Gustave’a Eiffela, Uniwersytet Technologiczny w Compiègne Laboratorium Heudiasyc, Instytut Pascala, Krajowy Instytut Badawczy w zakresie nauk i technologii cyfrowych INRIA i Uniwersytet Pau i regionu Adour (UPPA)
- Klastry technologiczne: Mov’eo, ViaMéca i Aerospace Valley
